چگونه یک پروپوزال بنویسیم؟
اولین قدم برای نوشتن یک پروپوزال انتخاب موضوع است و موضوع باید دارای معیارهایی باشد که خلاصه آنها به شرح زیر می‌باشد.

معیارهای انتخاب یک موضوع تحقیقاتی چیست؟
1- موضوع باید مناسبت داشته باشد: یعنی جزء اولویتهای بهداشتی و درمانی منطقه بوده و هرچه رنج موجودات مبتلا و عوارض اقتصادی و بهداشتی بالاتر باشد موضوع در اولویت بالاتری قرار می‌گیرد مثلاً کیست هیداتیک که انتشارش وسیع بوده و تعداد زیادی از موجودات و انسانها به آن مبتلا هستند و در سال خسارات اقتصادی را وارد کرده و روش درمانی برای فرد مبتلا، جراحی است که هزینه بسیار بالایی دارد.

• بیان مسئله در تحقیق

از بخشهای مهم و زیر بنایی برای نگارش پیش نویس طرح تحقیقاتی، بیان مسئله است كه ضمن آشنا نمودن خواننده با موضوع تحقیق در روشن نمودن مراحل بعدی پژوهش مثل اهداف و روش، تاثیر بسیار دارد. در این بخش محقق اطلاعات زمینه ای و ابعاد مختلف موضوع، دلایل انتخاب و فواید ناشی از تحقیق را به روشنی توضیح می دهد تا ایده تحقیق موجه جلوه كند و ضرورت انجام آن احساس شود و اهمیت آن آشكار گردد. بیان مسئله همچنین در ارائه طرح به مسئولین و سازمانهای تامین كننده بودجه و توجیه آنان كاربرد دارد.

موضوع تحقیق برای محقق بر اساس منابع متعدد مطرح میشود که از جمله آن :

1- کنجکاوی

2- تجارب شخصی

3- مطالعه آثار مکتوب

4- منابع شفاهی

5- متقاضیان تحقیق

 1- انواع تحقیق

 تحقیقات علمی بر اساس هدف

اهداف تحقیق

اهداف پژوهش مستقیماً از موضوع پژوهش مشتق می شوند و با ذکر آن ها حدود کار و مراحل رسیدن به هدف روشن می شود. به گونه ای که زیر بنای متدولوژی هر طرح تحقیقاتی با نوشتن اهداف ساخته می شود.

• تنظیم اهداف در مطالعات مختلف

1. تنظیم اهداف تحقیق در مطالعات توصیفی معمولاً آسان تر از مطالعات تحلیلی است.
2. در مطالعات توصیفی بیشتر به فراوانی و توزیع متغیر های اصلی در ارتباط با متغیر های دیگر (مانند خصوصیات دموگرافیک و مانند آن) پرداخته می شود.
3. در مطالعات تحلیلی بیشتر بر علیت یا روابط علیتی (Causal relationship) توجه می شود.

در یک نگاه کلی می توان اهداف را به دو گروه تقسیم نمود. بعضی از اهداف در پی یافتن یک شاخص توصیفی برای متغیر هستند مثلاً "تعیین طول بند ناف جنین به سانتی متر". در پایان طرح در پاسخ به این هدف یک عدد مشخص می گردد که همان میانگین طول بند ناف می باشد، پس این هدف از نوع توصیفی است. دسته ی دیگری از اهداف، تحلیلی هستند یعنی حالت تفسیر و مقایسه دارند و ارتباط بین دو متغیر را نشان می دهند. به عنوان مثال "تعیین ارتباط بین طول بند ناف جنین و آپگار هنگام تولد". در این هدف ارتباط طول بند ناف جنین و آپگار هنگام تولد بررسی می شود در نتیجه این هدف تحلیلی است. به عنوان یک اصل برای هر هدف توصیفی یک سؤال و برای هر هدف تحلیلی یک فرضیه مطرح می شود.

تعریف متغیر
محقق پس از تنظیم اهداف و به دنبال آن تدوین سؤالات و فرضیه های پژوهش، مبادرت به تهیه لیست اطلاعات مورد نیاز و به عبارت دیگر متغیرهای مورد نیاز جهت پاسخ به سؤالات پژوهشی با آزمون فرضیه های آماری می نماید.
در هر مطالعه ای محقق به دنبال اندازه گیری تعدادی متغیر می باشد. متغیر به هر صفتی که بتواند بیش از یک مقدار یا حالت داشته باشد، یعنی قابل تغییر باشد گفته می شود. به عنوان مثال قند خون، فشارخون و ... در افراد مورد مطالعه، می تواند از فردی به فرد دیگر تغیر کند لذا این صفات متغیر هستند.

مدل تحقیق:
مهمترین جزء طرح تحقیق، مدل تحقیق است و اهمیت آن از جهات زیر است:
1) چارچوب کلی اجرای تحقیق را مشخص می کند.
2) نوع اطلاعات که در کار مدیران باید گرداوری شود را مشخص می کند.
3) چارچوب روش تحقیق بر مبنای آن تعیین می شود.
4) امکان پذیری اجرای تحقیق را میتوان بر مبنای تعریف متغیرها، نحوه اندازه گیری آن در مدل بررسی کرد.

تحقیق

تحقیق را به عنوان کوششی منظم جهت فراهم نمودن پاسخ‌ یا پاسخهایی به سؤالات مورد نظر تعریف کرده‌‌اند. هدف اصلی هر تحقیق حل یک مشکل یا پاسخگویی به یک سؤال و یا دست یابی به روابط بین متغیرهاست. اهداف فوری هر تحقیق از قبیل:

1. کاوش:(Exploration )
2. توصیف:(Description )
3. پیش بینی:(Prediction )
4. تبیین و کنترل(Explanation ) و عمل:(Action )

محقق را کمک می‌کند تا دریابد چه سؤالاتی را بپرسد و بدنبال چه پاسخ هایی بگردد.

جنبه نوآوری و جدید بودن تحقیق

یکی از ابعاد اساسی که در انتخاب یک موضوع تحقیق و ارزیابی آن و حتی ضرورت انجام ان مورد توجه قرار می گیرد جنبه جدید بودن ان است، در این قسمت جنبه جدید و نوآوری در محقق و انجام تحقیق مشخص می شود که نکات اساسی در این ارتباط عبارتند از:

نکته 1) اهمیت جدید بودن و نو بودن تحقیق:

بعضی از جنبه های اهمیت عبارتند از:

1. یکی از ملاکهای ارزیابی در تصویب موضوع، دفاع از موضوع یا با ارزش بودن انجام موضوع بعبارتی ضرورت انجام تحقیق نو بودن یا نوآوری در تحقیق است.
2. تدوین مقاله ای علمی و پژوهشی بر پایه جدید بودن کار انجام شده یا نتایج جدید تحقیق امکان پذیر است.
3. پیشرفت علمی مدیون تحقیق یا هدف دستیابی به نتایج جدید امکان پذیر است.

روش و ابزار گردآوری اطلاعات

• روشهای گردآوری داده ها عبارت از مواردی هستند که نحوه چگونگی یا فرایند گردآوری داده ها را مشخص میکند مثل روش پرسشنامه ای، مصاحبه، مطالعه کتابخانه ای، مطالعه اسناد و مدارک، مشاهده، آزمایش و غیره.
• ابزارهای گردآوری داده ها عبارت از تجهیزات یا وسایل مورد استفاده جهت گردآوری و ثبت داده هاست مثل فرم پرسشنامه، چک لیست مصاحبه و مشاهده، فیش، جدول، دوربین، تجهیزات، ثبت نتایج ازمایشگاهی و غیره.

انواع روشهای گردآوری داده ها:
دراین قسمت باید مشخص شود که از چه روشهایی یا به چه طرقی داده های خام در تبیین ادبیات تحقیق یاانجام تحقیق میدانی گردآوری میشوند. دراین مورد بایدبه نکات زیرتوجه شود: